تصور کنید که یک نفر با ایده‌ای عالی برای کسب‌وکار به سراغ شما می‌آید، اما به سرمایه نیاز دارد تا آن را به مرحله اجرا برساند. شما منابع مالی کافی دارید؛ اما زمان یا تخصص لازم برای مدیریت این پروژه را ندارید. در چنین شرایطی، توافقی شکل می‌گیرد که به آن مضاربه می‌گویند؛ نوعی شراکت مالی که از زمان قدیم در فرهنگ‌های مختلف برای ایجاد فرصت‌های کسب‌وکار و حمایت از ایده‌های نوین به کار گرفته شده است. مضاربه نه‌تنها به دو طرف معامله امکان می‌دهد که از سرمایه و تخصص یکدیگر بهره ببرند، بلکه در چارچوبی شرعی و قانونی به توسعه کسب‌وکار کمک می‌کند.
در سیستم مالی امروز، این بانک‌ها هستند که چنین توافقی را اجرا می‌کنند، آن هم در قالب «وام مضاربه‌ای»؛ اما وام مضاربه چیست و چطور می‌توانید برای گرفتن آن اقدام کنید؟ در ادامه به بررسی این موارد می‌پردازیم.
وام مضاربه چیست؟
همان‌طور که گفتیم، مضاربه یک توافق همکاری بین دو طرف محسوب می‌شود. وام مضاربه در واقع یک قرارداد مالی است که طبق تعاریف رسمی و بانکی، در آن یک طرف (مالک یا بانک) سرمایه لازم را تأمین می‌کند و طرف دیگر (عامل) با استفاده از این سرمایه به فعالیت تجاری یا اقتصادی می‌پردازد. سود حاصل از این فعالیت نیز میان دو طرف طبق توافق اولیه تقسیم می‌شود. بانک‌ها و مؤسسات مالی معمولا این نوع وام را به‌عنوان یکی از روش‌های تأمین مالی کسب‌وکارها به کار می‌برند و تمامی فرایند و سودآوری به طور شفاف در قرارداد ذکر می‌شود.
بد نیست بدانید که وام مضاربه با وام راسی فرق دارد، و بسیاری از افراد این دو را با هم اشتباه می‌گیرند. در وام راسی چندین سرمایه‌گذار یا بانک با یکدیگر همکاری می‌کنند تا یک پروژه را تأمین مالی کنند. در نهایت هم سود و زیان بر اساس سهم سرمایه‌گذاری هر یک از طرفین تقسیم می‌شود.
شرایط دریافت وام مضاربه‌ای
در بانک‌های ایران، عمدتا افراد یا شرکت‌های فعال در زمینه‌های بازرگانی، کشاورزی و صنایع می‌توانند وام مضاربه‌ای بگیرند. در واقع افراد و شرکت‌هایی که به تشخیص بانک، به رونق اقتصاد و ارزآوری کمک می‌کنند. این وام کوتاه‌مدت با حداکثر یک سال مدت‌زمان قرارداد در دسترس است و شامل سود و زیان مشترک بین بانک و وام‌گیرنده می‌شود. متقاضیان باید مدارکی مانند پروانه کسب، مجوزهای صنفی، اظهارنامه مالیاتی و ثبت شرکت را به بانک ارائه کنند. وام مضاربه برای خریدوفروش کالاهای ضروری هم استفاده می‌شود؛ اما هزینه‌های جانبی مانند حمل‌ونقل و انبارداری بر عهده وام‌گیرنده خواهد بود.
مدارک لازم برای دریافت وام مضاربه
هر بانکی برای اهدای وام مضاربه‌ای، مدارک خاصی از مشتری خود می‌خواهد (که پروژه به پروژه متفاوت است)؛ اما به‌صورت کلی، همیشه این مدارک مورد نیاز هستند:
- پروانه کسب یا مجوزهای صنفی
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی
- اجاره‌نامه یا سند مالکیت محل کسب
- فرم درخواست وام
- اظهارنامه مالیاتی و آگهی تأسیس شرکت
- اساسنامه و مدارک ثبتی شرکت (برای اشخاص حقوقی)
- صورت‌های مالی آخرین دوره
مبلغ وام مضاربه
سقف وام مضاربه در ایران به نوع تجارت و ارزش وثیقه بستگی دارد و معمولا بانک‌ها برای تعیین آن درصدی از ارزش ملک یا دارایی وثیقه‌شده را محاسبه می‌کنند. برای مثال، وام بانک تجارت معمولا تا ۷۰٪ ارزش ملک مسکونی و ۶۰٪ سازه‌های اداری را پوشش می‌دهد و بانک صادرات نیز بر اساس نوع وثیقه و شرایط قرارداد، مبلغ نهایی را تعیین می‌کند. برخی بانک‌ها شرایط و مبلغ دقیق‌تری دارند و می‌توانند این وام را برای پروژه‌های مشخص اقتصادی و تجاری اختصاص دهند.
ثبت‌نام وام مضاربه
برای ثبت‌نام وام مضاربه، ابتدا باید از شعب بانک‌های ارائه‌دهنده، مانند بانک تجارت یا بانک صادرات، مشاوره گرفته و فرم درخواست وام را پر کنید؛ سپس با ارائه مدارک موردنیاز شامل مجوزهای کسب‌وکار، اساسنامه شرکت (برای افراد حقوقی)، صورت‌های مالی و وثیقه مناسب، درخواست شما بررسی می‌شود. بانک پس از اعتبارسنجی و ارزیابی مالی، در صورت تأیید مدارک و سوابق مالی، مراحل اعطای وام را شروع می‌کند.
وام مضاربهٔ فوری چگونه است؟
وام فوری مضاربه معمولا به تاجران و کسب‌وکارهای داخلی تعلق می‌گیرد که قصد سرمایه‌گذاری در تجارت دارند و نیاز به دسترسی سریع به سرمایه دارند. این وام‌ها برای کسب سود تجاری و افزایش بازدهی اقتصادی کشور اعطا شده و بانک‌ها در سود این تجارت شریک می‌شوند؛ به‌عنوان‌مثال، بانک تجارت و سایر بانک‌ها وام مضاربه را برای کمک به فعالیت‌های تجاری داخلی می‌دهند اما این تسهیلات تنها به افراد دارای کارت بازرگانی تعلق می‌گیرد و برای واردات استفاده نمی‌شود.
وام مضاربه‌ای بانک‌های مختلف
وام‌های مضاربه‌ای در بانک‌های مختلف با شرایط و مبالغ متنوعی وجود دارند؛ مثلا وام بانک ملت با مبلغ‌های متغیر و سقف تا ۵۰۰ میلیون تومان، در دسترس شرکت‌ها و اشخاص حقوقی است. بانک تجارت نیز باهدف توسعه تجارت خارجی و کسب سود بیشتر، تا سقف ۳۰۰ میلیون تومان وام مضاربه ارائه می‌کند.
بانک ملی نیز به نیاز متقاضیان در زمینه‌های مختلف تجاری، وام‌هایی با مبالغ توافقی می‌دهد؛ همچنین بانک صادرات با شرایط خاص برای تجار و بازرگانان، امکان دریافت وام مضاربه را تا سقف ۲۵۰ میلیون تومان فراهم کرده است.
وام مضاربه با سند ملکی
متقاضی برای تأمین مالی، سند ملکی خود را به‌عنوان وثیقه به بانک ارائه می‌دهد. این نوع وام به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد تا از دارایی‌های خود بهره‌برداری کنند و سرمایه لازم را برای فعالیت‌های تجاری یا پروژه‌های سرمایه‌گذاری به‌دست آورند. معمولا سقف وام در این حالت تا ۷۰٪ ارزش ملک وثیقه‌ای تعیین می‌شود و شرایط اعطای آن بسته به بانک و نوع پروژه متفاوت است.
نحوه محاسبه سود وام مضاربه‌ای
نحوه محاسبه سود وام مضاربه‌ای معمولا بر اساس توافق اولیه بین بانک و وام‌گیرنده تعیین می‌شود. در این روش، سود به‌طور معمول به نسبت مشخصی از سرمایه‌گذاری و طبق درصدی از سود کسب‌شده محاسبه می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، پس از محاسبه سود حاصل از فعالیت تجاری، این سود بین بانک و وام‌گیرنده تقسیم می‌شود. در برخی موارد، بانک‌ها می‌توانند سود ثابت یا شناور را بسته به شرایط بازار تعیین کنند.
در ازکی‌وام بدون ضامن و سفته، اعتبار خرید کالا بگیرید
در وب‌سایت ازکی‌وام، شما می‌توانید بدون نیاز به ضامن و سفته، وام فوری یا اعتبار خرید کالا دریافت کنید. این وام به شما اجازه می‌دهد تا کالاهای موردنیاز خود را تا سقف ۷۵ میلیون تومان خریداری کنید و این اعتبار به‌صورت اقساطی در مدت ۱۲ یا ۱۸ ماه (به انتخاب شما) پرداخت می‌شود. ثبت‌نام ازکی‌وام بسیار ساده و کاملا آنلاین است و شما می‌توانید با چند کلیک درخواست خود را ثبت کرده و نهایتا تا ۳ روز، از ۱۰ تا ۷۵ میلیون تومان اعتبار بگیرید.
سوالات متداول
آیا برای خرید در ازکی‌وام باید ضامن ارائه بدهم؟
خیر؛ این خرید تنها یک چک صیادی بنفش‌رنگ به نام خود شما نیاز دارد تا پلتفرم بتواند سوابق بانکی و اقساط شما را در گذشته بررسی کند.
آیا وام مضاربه برای تمامی فعالیت‌های تجاری قابل‌استفاده است؟
بله؛ وام مضاربه معمولا برای انواع فعالیت‌های تجاری و اقتصادی مانند خریدوفروش کالا، تولید و خدمات قابل‌استفاده است.
شرایط ضامن مضاربه چیست؟
ضامن باید دارای اعتبار مالی مناسب و سابقه بانکی خوب بوده و مدارک شناسایی و مستندات مالی خود را به بانک ارائه دهد.
