یکی از انواع چک، چک بین بانکی است. چک بین بانکی مانند چک صیادی از نظر امنیت و اعتبار بسیار قابل اعتماد است؛ زیرا تضمین بانک را همراه خود دارد. چک بین بانکی چیست و چه کاربردی دارد؟ آیا می‌توان از چک بین بانکی برای خرید اقساطی استفاده کرد؟ تفاوت آن با چک رمز دار چیست و چه زمانی بهتر است از چک بین بانکی در وجه شخص استفاده کنیم؟ در این مطلب قصد داریم به این سوال‌ها پاسخ دهیم.
چک بین بانکی چیست؟
همان‌طور که از اسمش مشخص است، چک بین بانکی برای انتقال وجه بین دو حساب «در دو بانک مختلف» صادر می‌شود. چک بین بانکی نوعی سند رمزدار است. این سند برخلاف چک‌های عادی توسط بانک صادر می‌شوند و دارنده حساب الزامی به داشتن دسته چک ندارد. در واقع بانک مبدا «به درخواست مشتری» یک چک صادر می‌کند تا پول از یک حساب به حسابی دیگر در بانکی دیگر برود. بانک کار انتقال و صدور چک را انجام می‌دهد و به همین خاطر نیز مبلغی به اسم «کارمزد چک بین بانکی» دریافت می‌کند. هزینه چک بین بانکی در سال ۱۴۰۳، از ۲ تا ۱۵ هزار تومان است.
نحوه گرفتن چک بین بانکی
برای گرفتن چک بین بانکی، ابتدا به شعبه بانک مورد نظر مراجعه کنید؛ سپس با ارائه مدارک شناسایی و درخواست صدور چک، مبلغ و گیرنده چک را مشخص کنید. بانک پس از بررسی اطلاعات، چک رمزدار را صادر خواهد کرد.
چک رمزدار بین بانکی
چک رمزدار بین بانکی، چکی است که توسط بانک صادر و وجه آن به‌صورت مستقیم از حساب صادرکننده برداشت می‌شود. این نوع چک تضمین می‌کند که مبلغ آن در زمان ارائه به بانک پرداخت می‌شود و به همین دلیل، اعتبار بالایی دارد. برای صدور چنین چک‌هایی، بانک با سیستم رمزنگاری خود، هویت و اعتبار چک را تأیید می‌کند. این رمز به‌عنوان یک شناسه منحصربه‌فرد برای هر چک عمل می‌کند و امکان جعل یا دستکاری آن را کاهش می‌دهد.
سقف مبلغ چک بین بانکی
چک بین بانکی به طور عمومی محدودیتی ندارد و شما می‌توانید آن را برای هر مبلغی که نیاز دارید درخواست کنید. با این حال، هر بانک ممکن است بر اساس سیاست‌های داخلی خود محدودیت‌هایی برای صدور این نوع چک اعمال کند. برای صدور چک بین بانکی با مبلغ بالا، معمولا بانک از شما درخواست می‌کند که وجه مورد نظر را در حساب خود داشته باشید، یا به طور مستقیم آن را تأمین کنید.
کاربردهای چک بین بانکی
اصلی‌ترین کاربرد این نوع چک، جابه‌جایی پول بین بانک‌های مختلف است. بیشترین افرادی که از چک‌های بین بانکی استفاده می‌کنند، عبارت‌اند از:
- افرادی که گردش حسابشان بیشتر از حالت عادی است.
- افرادی که مبالغ بالایی را جابه‌جا می‌کنند و باید امنیت تراکنش‌هایشان تضمین شود.
- افرادی که نمی‌توانند انواع دیگر ضمانت را ارائه کنند.
تفاوت چک رمزدار و چک بین بانکی
چک رمزدار عادی همچنین می‌تواند در وجه حامل صادر شود؛ اما چک بین بانکی تنها باید «در وجه گیرنده» صادر شود و امکان دیگری برای آن وجود ندارد.
یکی از دیگر تفاوت‌های چک عادی و چک بین بانکی این است که چک رمزدار بین بانکی، امکان واگذارشدن به شخص دیگری (غیر از کسی که مشخصاتش روی چک آمده) را ندارد. بر خلاف آن، چک رمزدار عادی که پشت‌نویسی و امضا شده باشد، به‌راحتی قابل انتقال به هر فردی است.
تفاوت‌های چک عادی و چک بین بانکی
اولین تفاوت را می‌توانیم در امنیت و اعتبار چک بین بانکی بدانیم. چک بین بانکی در درجه اول رمز دارد و هر کسی نمی‌تواند آن را نقد کند و علاوه بر آن امکان دریافت به‌صورت پول نقد را ندارد؛ یعنی فرد گیرنده نمی‌تواند آن را به شکل نقدی بگیرد، بلکه با تایید رمز مبلغ وارد حسابش خواهد شد.
- چک رمزدار عادی لزوما چک بین بانکی نیست.
- چک رمزدار عادی همچنین می‌تواند در وجه حامل صادر شود؛ اما چک بین بانکی تنها باید «در وجه گیرنده» صادر شود و امکان دیگری برای آن وجود ندارد.
- یکی از دیگر تفاوت‌های چک عادی و چک بین بانکی این است که چک رمزدار بین بانکی، امکان واگذار شدن به شخص دیگری (غیر از کسی که مشخصاتش روی چک آمده) را ندارد. بر خلاف آن، چک رمزدار عادی که پشت‌نویسی و امضا شده باشد، به‌راحتی قابل انتقال به هر فرد دیگر است.
چک بین بانکی را چگونه نقد کنیم؟
مدت زمان وصول چک بین بانکی تا ساعت ۱۳ روزهای کاری است و درخواست‌های بعد از این ساعت در روز کاری بعدی بررسی می‌شوند.
چک بین بانکی در وجه شخص، باید شامل شماره حساب و کد شعبه بانکی «شخص گیرنده» باشند و برای نقدکردن آن نیز گیرنده باید به همان شعبه مراجعه کند. شعبه در همان روز، پول چک تاییدشده را به حساب مقصد واریز می‌کند.
وصول مبلغ چک بین بانکی به صورت نقدی امکانپذیر نیست و مبلغ آن تنها می‌تواند وارد حساب گیرنده شود.
درصورتی‌که چک بین بانکی مفقود شود و یا مشکلی پیش بیاید، پیگیری و حل این مشکل به عهده بانک صادر کننده است.
چطور درخواست چک بین بانکی بدهیم؟
راهنمای پرکردن چک بین بانکی تمام سوالات شما را پاسخ خواهد داد. در ادامه به مدارک لازم برای دریافت چک بین بانکی، اشاره خواهیم کرد:
- برای صدور چک بین بانکی مدارک زیادی نیاز نیست. تنها داشتن حساب در بانک مبدا و مقصد کافی است.
- وقتی که به بانک مراجعه می‌کنید، یک فرم درخواست چک بین بانکی وجود دارد که متصدی آن را به شما می‌دهد. این فرم را با اطلاعات دقیق و درست پر کنید.
- در این مرحله بانک بر اساس درخواستی که ثبت کرده‌اید، چک بین بانکی را با مبلغ درخواستی شما صادر می‌کند.
- مدارک مورد درخواست بانک مثل شناسنامه و کارت ملی را ارائه بدهید.
- حالا کار صدور چک تمام شده و می‌توانید آن را به گیرنده بدهید.
- گیرنده با کارت ملی باید به شعبه دارای حساب مقصد مراجعه کرده و مبلغ را وصول کند.
مراحل درخواست
در این مرحله بانک بر اساس درخواستی که ثبت کرده‌اید، چک بین بانکی را با مبلغ درخواستی شما صادر می‌کند. مدارک مورد درخواست بانک مثل شناسنامه و کارت ملی را ارائه بدهید. حالا کار صدور چک تمام شده و می‌توانید آن را به گیرنده بدهید. گیرنده با کارت ملی باید به شعبه دارای حساب مقصد مراجعه کرده و مبلغ را وصول کند؛ البته ممکن است که مدارک لازم برای چک بین بانک‌های مختلف، گوناگون باشد. این موضوع را بانک در مراجعه حضوری به شما می‌گوید؛ مثلا مدارک لازم برای چک بین بانکی بانک ملی شامل اسناد شغلی هستند.
استعلام چک بین بانکی
برای استعلام چک بین بانکی می‌توانید از طریق روش‌های زیر اقدام کنید:
- از طریق وب‌سایت بانک: شما می‌توانید با واردکردن اطلاعات مربوط به چک (مانند شماره چک و تاریخ صدور) در وب‌سایت بانک، وضعیت آن را بررسی کنید.
- از طریق اپلیکیشن‌های بانکی: اگر بانک شما اپلیکیشن موبایل دارد، می‌توانید با ورود به حساب کاربری خود و استفاده از بخش مربوط به چک‌ها، وضعیت چک را بررسی کنید.
- تماس با مرکز خدمات مشتریان: می‌توانید با تماس با شماره تماس خدمات مشتریان بانک خود، اطلاعات مربوط به چک را استعلام کنید. برای این کار باید شماره چک و اطلاعات شناسایی خود را ارائه دهید.
- مراجعه به شعبه: در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر یا برای حل مشکلات خاص، می‌توانید به شعبه بانک مراجعه کرده و با متصدیان صحبت کنید.
آیا چک بین بانکی برگشت می‌خورد؟
چک بین بانکی در وجه شخص توسط بانک صادر شده و پشتوانه آن وجه نقدی است که در همان لحظه از حساب مشتری برداشت می‌شود؛ از آنجا که این چک توسط بانک صادر و مبلغ آن به‌صورت تضمینی از سوی بانک پرداخت می‌شود، امکان برگشت خوردن آن وجود ندارد.
سوالات متداول
آیا برای انتقال وجه با چک بین بانکی نیاز به داشتن دسته چک دارم؟
خیر؛ در این نوع چک شما هیچ نیازی به داشتن دسته چک ندارید.
آیا استفاده از چک بین بانکی امن است؟
بله؛ تمام مسئولیت صدور و انتقال وجه در فرایند چک بین بانکی با بانک صادرکننده است.
مبلغ چک بین بانکی چه زمانی به حساب من واریز می‌شود؟
با مراجعه قبل از ساعت ۱۳ به بانک و ارائه چک، در صورت تایید چک مبلغ همان روز به حساب شما واریز خواهد شد.
