چک به صورت کلی برای جابجا کردن پول بین دو حساب، «بدون استفاده از پول نقد» به وجود آمده است، و کار انتقال مبالغ بالا را به شدت راحت کرده است، به ویژه برای کسانی که در هفته (یا حتی در روز) باید چندین بار مبالغ مختلف را جابجا کنند. همچنین چک، این امکان را به پرداخت‌کننده می‌دهد که برای پرداختش یک تاریخ تعیین کند. یکی از انواع چک، چک بین بانکی است.
این نوع چک خاص مانند چک صیادی از نظر امنیت و اعتبار بسیار قابل اعتماد است، چون تضمین بانک را همراه خود دارد. چک بین بانکی چیست و چه کاربردی دارد؟ آیا می‌توان از چک بین بانکی برای خرید اقساطی استفاده کرد؟ تفاوت آن با چک رمز دار چیست و چه زمانی بهتر است از چک بین بانکی استفاده کنیم؟ در این مطلب سعی می‌کنیم به این سوالها پاسخ بدهیم.
چک بین بانکی چیست؟
همان‌طور که از اسمش مشخص است، چک بین بانکی برای انتقال وجه بین دو حساب «در دو بانک مختلف» صادر می‌شود. چک بین بانکی نوعی سند رمزدار است (که البته با چک رمز دار عادی تفاوتهایی دارد که بررسی می‌کنیم). این سند برخلاف چک‌های عادی توسط بانک صادر می‌شوند (نه شخص حقیقی مشتری).
در واقع بانک مبدا «به درخواست مشتری» یک چک صادر می‌کند تا مقداری پول از یک حساب به حسابی دیگر در بانکی دیگر برود. ویژگی مهم چک بین بانکی این است که دارنده حساب الزامی به داشتن دسته‌چک ندارد و چک بین بانکی توسط بانک صادر می‌شود. یکی از کاربردهای چک بین بانکی برای افرادی است که دسته چک ندارند اما می‌خواهند مبلغی را جابجا کنند.
کار انتقال و صدور چک را بانک انجام می‌دهد و برای همین هم مبلغی به اسم «کارمزد چک بین بانکی» دریافت می‌کند. این هزینه در سال ۱۴۰۲، ۶ هزار تومان است.
کاربردهای چک بین بانکی
اصلی‌ترین کاربرد این نوع چک، جابجایی پول بین بانک‌های مختلف است. بیایید با هم ببینیم که چه کسانی بیشترین استفاده را از چک‌های بین بانکی میکنند:
- افرادی که گردش حسابشان بیشتر از حالت عادی است.
افرادی که مبالغ بالایی را جابجا میکنند و باید امنیت تراکنش‌هایشان تضمین شود. - افرادی که نمی‌توانند انواع دیگر ضمانت را ارائه کنند.
تفاوت‌های چک عادی و چک بین بانکی
اولین تفاوت را می‌توانیم در امنیت و اعتبار چک بین بانکی بدانیم. چک بین بانکی در درجه اول رمز دارد و هر کسی نمی‌تواند آن را نقد کند، و علاوه بر آن امکان دریافت به صورت پول نقد را ندارد. یعنی فرد گیرنده نمی‌تواند آن را به شکل نقدی بگیرد، بلکه با تایید رمز مبلغ وارد حسابش خواهد شد.
- چک رمزدار عادی لزوما چک بین بانکی نیست.
- چک رمزدار عادی همچنین میتواند در وجه حامل صادر شود، اما چک بین بانکی تنها باید «در وجه گیرنده» صادر شود و امکان دیگری برای آن وجود ندارد.
- یکی از دیگر تفاوت های چک عادی و چک بین بانکی این است که چک رمزدار بین بانکی، امکان واگذار شدن به شخص دیگری (غیر از کسی که مشخصاتش روی چک آمده) را ندارد. بر خلاف آن، چک رمزدار عادی که پشت‌نویسی و امضا شده باشد، به راحتی قابل انتقال به هر فرد دیگر است.
قوانین و ویژگی های چک بین بانکی
حالا که چک بین بانکی را شناختید، بیایید با هم قوانین آن را هم مرور کنیم. این قوانین کمی با چک‌های عادی متفاوت هستند.
- زمان دریافت چک بین بانکی تا ساعت ۱۳ روزهای کاری است و درخواست‌های بعد از این ساعت در روز کاری بعدی بررسی می‌شوند.
- چک‌های بین بانکی باید شامل شماره حساب و کد شعبه بانکی «شخص گیرنده» باشند، و برای نقد کردن آن هم گیرنده باید به همان شعبه مراجعه کند. شعبه در همان روز، پول چک تایید شده را به حساب مقصد واریز می‌کند.
- وصول مبلغ چک بین بانکی به صورت نقدی امکانپذیر نیست و مبلغ آن تنها میتواند وارد حساب گیرنده شود.
- در صورتی که چک بین بانکی مفقود شود و یا مشکلی پیش بیاید، پیگیری و حل این مشکل به عهده بانک صادر کننده است.
چطور درخواست چک بین بانکی بدهیم؟
احتمالا شما هم این سوال را دارید که چک را چطور باید درخواست و پر کرد. راهنمای پر کردن چک بین بانکی تمام سوالات شما را پاسخ خواهد داد. بیایید با هم این راهنمای کوتاه و کاربردی را بخوانیم.
- برای صدور چک بین بانکی مدارک زیادی نیاز نیست. تنها داشتن حساب در بانک مبدا و مقصد کافی است.
- وقتی که به بانک مراجعه می‌کنید، یک فرم درخواست چک بین بانکی وجود دارد که متصدی آن را به شما می‌دهد. این فرم را با اطلاعات دقیق و درست پر کنید.
- در این مرحله بانک بر اساس درخواستی که ثبت کرده‌اید، چک بین بانکی را با مبلغ درخواستی شما صادر می‌کند.
- مدارک مورد درخواست بانک مثل شناسنامه و کارت ملی را ارائه بدهید.
- حالا کار صدور چک تمام شده و می‌توانید آن را به گیرنده بدهید.
- گیرنده با کارت ملی باید به شعبه دارای حساب مقصد مراجعه کرده و مبلغ را وصول کند.
سوالات متداول
- آیا برای انتقال وجه با چک بین بانکی نیاز به داشتن دسته چک دارم؟
خیر، در این نوع چک شما هیچ نیازی به داشتن دسته چک ندارید، چون صادرکننده چک بین بانکی خود بانک است نه شخص شما. بنابراین حتی بدون داشتن سپرده یا گردش حساب استاندارد در بانک، می‌توانید برای جابجایی وجه، چک بین بانکی دریافت کنید.
- آیا استفاده از چک بین بانکی امن است؟
تمام مسئولیت صدور و انتقال وجه در فرایند چک بین بانکی با بانک صادرکننده است. این چک از سوی صادرکننده (بانک) کاملا تضمین می‌شود و اگر هم مشکلی در فرایندش پیش بیاید، توسط بانک پیگیری خواهد شد.
- مبلغ چک بین بانکی چه زمانی به حساب من واریز می‌شود؟
اگر چک بین بانکی را در اختیار دارید، باید تا ساعت ۱۳ روزهای کاری به بانک محل حساب مقصد مراجعه کنید. کافی است رمز چک توسط بانک تایید شود، و تنها کارت ملی خودتان را همراه داشته باشید. در صورت تایید چک مبلغ همان روز به حساب شما واریز خواهد شد.
