یکی از ابزارهای انتقال پول در کشور ما چک است. چک انواع مختلفی دارد که هدف همه آن‌ها یکی است: انتقال پول از یک حساب به حساب دیگر. این حساب ممکن است در همان بانک مقصد باشد یا در یک بانک دیگر. بسته به مقصد پول و مدل معامله، افراد از چک‌های عادی، تضمین شده، مسافرتی یا دیگر انواع چک استفاده می‌کنند. احتمالا در متون بانکی اسم «چک تایید شده» یا «چک بانکی تضمین شده» را زیاد شنیده‌اید. این چک‌ها با چک عادی بانکی تفاوت‌هایی دارند که در معاملات بزرگ، اهمیت خیلی زیادی پیدا می‌کنند.
خیلی از افراد فکر می‌کنند که چک تاییدشده در واقع همان چک تضمین‌شده است؛ اما این دو تفاوت‌هایی با هم دارند که اگر قصد معامله با چک ضمانت را دارید، باید حتما بدانید به ویژه اگر صادرکننده چک هستید و نه دریافت‌کننده. چک تایید شده چیست؟ اصلا تایید بانک بر یک سند مانند چک چه معنایی دارد؟ در این مطلب با چک تاییدشده و تضمین‌شده آشنا می‌شنویم و تفاوت‌های آن‌ها (و تفاوت چک بانکی و بین بانکی) را بررسی می‌کنیم.
انواع چک را بیشتر بشناسید
چه برای پرداخت اقساط وام چک می‌کشید و چه می‌خواهید در این باره اطلاعات بیشتری داشته باشید، باید انواع چک در سیستم بانکی ایران را بشناسید تا بهتر بتوانید با مفهوم و ویژگی‌های چک تاییدشده آشنا شوید.
در ادامه به معرفی و بررسی پرکاربردترین چک‌های بانکی در حال حاضر می‌پردازیم:
چک بانکی عادی
چک بانکی عادی یکی از مرسوم‌ترین و رایج‌ترین انواع چک است که در آن صاحب دسته چک، از حساب جاری خود چکی را در وجه حامل (همان شخص گیرنده) صادر می‌کند. برای نقد کردن این چک هم کافی است که حامل به شعبه بانک برود. یکی از تفاوت‌های چک عادی و چک تاییدشده این است که تا چند سال قبل، هر کسی که چک را پیدا می‌کرد (همان حامل یا حمل‌کننده) به سادگی می‌توانست آن را نقد کند و این مسئله مشکلات امنیتی زیادی را به وجود می‌آورد. با قانون جدید الزام ثبت چک صیادی در سامانه «صیاد» بانک مرکزی، این مشکل حل شده است. بد نیست بدانید که یکی از تفاوت‌های چک عادی و چک بانکی تضمین‌شده، این است که چک عادی میتواند توقیف‌شده یا برگشت بخورد. برای انواع خرید اعتباری در پلتفرم‌های مختلف، معمولا از چک صیادی به عنوان یک ضمانت معتبر استفاده می‌شود. چک بانکی بسیاری از اوقات نقش چک ضمانت را در معاملات دارد.
بیشتر بخوانید: معرفی و بررسی انواع چک صیادی و کاربردهای آن
چک بین بانکی (رمزدار)
چک رمزدار بین بانکی به درخواست مشتری و توسط بانک برای انتقال پول به یک حساب در بانکی دیگر صادر می‌شود. برای صدور این چک، شخص نیازی به داشتن دسته چک شخصی ندارد و صادرکننده آن بانک است؛ علاوه‌بر این، مسئولیت مفقودی یا مشکلات احتمالی‌اش نیز با بانک صادرکننده خواهد بود. چک بین بانکی حتما باید برای حساب گیرنده باشد و صدور آن در وجه حامل ممنوع است.
چک مسافرتی
چک مسافرتی یک چک قابل اطمینان و معتبر است که توسط بانک صادر شده و وجه آن در هر کدام از شعبه‌های بانک یا نمایندگان و کارگزاران آن (در هر جایی از کشور) قابل پرداخت است. در واقع اسم «چک مسافرتی» یعنی شما می‌توانید در سفر به جای حمل پول از چک مسافرتی استفاده کنید.
چک تاییدشده
چک تاییدشده توسط صاحب حساب جاری در وجه حامل یا یک شخص گیرنده صادر شده و بانک پرداخت وجه را تایید می‌کند؛ یعنی اطمینان می‌دهد که صادرکننده آن به مقدار وجه چک، پول در حسابش دارد. در ادامه، کاربردهای چک تاییدشده و تفاوت‌های چک عادی و چک تاییدشده را بیشتر می‌شناسیم.
چک بین بانکی تضمین‌شده
چک تضمین‌شده توسط بانک صادر شده (به درخواست مشتری) و پرداخت آن توسط بانک تضمین می‌شود. شما می‌توانید با مراجعه به بانکی که در آن حساب دارید، درخواست این چک را بدهید.
چک تاییدشده چیست؟
همان‌طور که از اسم این چک مشخص است، چک تاییدشده یک سند بانکی است که بانک به دارنده آن تضمین می‌دهد که آن چک قطعا نقد خواهد شد. این چک در هنگام صدور، وجه را در حساب شخص صادرکننده مسدود می‌کند و آن را «فقط به آورنده چک» می‌پردازد؛ بنابراین اگر به مقداری که چک می‌کشید پول در حساب‌تان نداشته باشید، به‌صورت کلی نمی‌توانید چک تاییدشده بکشید. این تضمین در چک بانکی عادی وجود ندارد و به همین دلیل است که بسیاری از چک‌ها برگشت خورده و افراد بدهکار بانکی محسوب می‌شوند.
یکی از کاربردهای چک تاییدشده پرداخت وجه معاملات بزرگ مثل ملک، ماشین یا مبالغ بسیار بالا است. مبالغی که باید به صورت قطعی و با کمترین میزان چالش پرداخت شوند؛ اما چک تضمین‌شده چیست و چه تفاوت‌هایی با چک تایید شده دارد؟ در ادامه‌ی این بلاگ به تفاوت چک‌های ذکرشده می‌پردازیم.
تفاوت چک تاییدشده و چک تضمین‌شده
اولین تفاوت چک تاییدشده و چک بانکی تضمین‌شده، در این است که چک تضمین‌شده بانکی نه توسط خود فرد، بلکه توسط بانک صادر می‌شود؛ بنابراین درست مثل چک رمزدار، در این نوع انتقال پول نیز نیازی نیست که خود فرد دسته چک داشته باشد.
مدت زمان وصول چک تضمین‌شده
چک تضمینی فقط توسط بانک ملی صادر می‌شود؛ اما وصول آن در هر بانک دیگری ممکن است. اگر چک را در بانک ملی وصول کنید، پرداخت به صورت لحظه‌ای انجام خواهد شد؛ اما در بانک‌های دیگر، این فرایند ممکن است تا یک روز کاری طول بکشد.
در چک تضمین‌شده، بانک مبلغ را در حساب فرد مسدود نمی‌کند. اگر جایی اسم «چک تضمینی» را شنیدید، تفاوت آن با چک تضمین‌شده بانکی در همین نکته است. چک تضمینی در واقع چکی است که با صدور آن، مبلغش در یک صندوق خاص نگهداری شده و به دارنده داده می‌شود.
خوب است این نکته را بدانید که در چک‌های تضمین شده، دریافت وجه برای شخص گیرنده توسط بانک تضمین می‌شود و حتی بعد از فوت صادرکننده نیز معتبر و قابل وصول است. در واقع چک‌های تضمین‌شده قابل توقیف یا برگشت نیستند.
نحوه وصول چک تضمین شده
وصول مبلغ چک بانکی تضمین‌شده، توسط خود بانک و تنها در وجه ذی‌النفع امکان‌پذیر است. برای وصول این چک گیرنده باید با کارت ملی و مدارک شناسایی خود به بانک رفته و اصل چک را نیز ببرد. بعد از طی شدن مراحل اداری، مبلغ روی چک به حساب گیرنده واریز می‌شود.
استعلام چک تضمین‌شده
استعلام چک تضمین‌شده بانکی از طریق درگاه‌های اینترنتی مثل اینترنت بانک، همراه بانک، برنامک‌های موبایلی و خودپرداز بانک‌ها ممکن است؛ همچنین همیشه می‌توانید با ارسال یک پیامک (بدون متن) به شماره ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱ روش‌های استعلام‌گیری را مشاهده کرده و خیلی سریع این کار را انجام دهید.
آیا چک بین بانکی برگشت می‌خورد؟
چک بین بانکی (از نوع تضمین‌شده) برگشت نمی‌خورد و هم گیرنده و هم صادرکننده، می‌توانند با خیال راحت آن را رد و بدل کنند.
سوالات متداول
کشیدن چک تضمین‌شده چه شرایطی دارد؟
از آنجایی‌که چک تضمین‌شده نیازی به داشتن دسته چک یا میانگین خاصی در حساب ندارد، کافی است برای صدور آن با کارت ملی به بانک مراجعه و فرم مخصوص آن را پر کنید.
امنیت چک تاییدشده بیشتر است یا چک تضمین‌شده؟
چک تاییدشده امنیت بیشتری نسبت به دیگر انواع چک دارد؛ زیرا به محض صادرشدن آن مبلغ در حساب مسدود شده و تنها به دارنده چک داده می‌شود.
فرق چک تضمین‌شده و رمزدار در چیست؟
چک رمزدار باید حتما در وجه شخص حامل گیرنده تنظیم شود؛ اما چک تضمین‌شده را می‌توان در وجه حامل نیز صادر کرد؛ همچنین در چک رمزدار، شماره حساب و کد بانک شخص گیرنده باید مشخص باشد.
