یکی از ابزارهای انتقال پول در کشور ما چک است. چک انواع مختلفی دارد که هدف همه آن‌ها یکی است: انتقال پول از یک حساب به حساب دیگر. این حساب ممکن است در همان بانک مقصد باشد یا در یک بانک دیگر. بسته به مقصد پول و مدل معامله، افراد از چک‌های عادی، تضمین شده، مسافرتی یا دیگر انواع چک استفاده می‌کنند. احتمالا در متون بانکی اسم «چک تایید شده» یا «چک تضمین شده» را زیاد شنیده‌اید. این چک‌ها با چک عادی بانکی تفاوت‌هایی دارند که در معاملات بزرگ، اهمیت خیلی زیادی پیدا می‌کنند.
خیلی از افراد فکر می‌کنند که چک تایید شده در واقع همان چک تضمین شده است، اما این دو تفاوت‌هایی با هم دارند که اگر قصد معامله با چک را دارید، باید حتما بدانید، به ویژه اگر صادرکننده چک هستید و نه دریافت‌کننده. چک تایید شده چیست؟ اصلا تایید بانک بر یک سند مانند چک چه معنایی دارد؟ در این مطلب چک تایید شده و تضمین شده را می‌شناسیم و تفاوت‌های آن‌ها را هم بررسی می‌کنیم. همچنین انواع چک را با هم مرور می‌کنیم تا ایده بهتری از واژه‌های این حوزه داشته باشید.
انواع چک را بیشتر بشناسید
چه برای پرداخت اقساط وام چک می‌کشید و چه می‌خواهید در این باره اطلاعات بیشتری داشته باشید، باید انواع چک در سیستم بانکی ایران را بشناسید تا بتوانید بهتر مفهوم و ویژگی های چک تایید شده را یاد بگیرید. پرکاربردترین چک‌های بانکی در حال حاضر این‌ها هستند:
-
چک بانکی عادی
یکی از مرسوم‌ترین و رایج‌ترین انواع چک است که در آن صاحب دسته چک، از حساب جاری خود چکی را در وجه حامل (همان شخص گیرنده) صادر می‌کند. برای نقد کردن این چک هم کافی است که حامل به شعبه بانک برود. یکی از تفاوت‌های چک عادی و چک تایید شده این است که تا چند سال قبل، هر کسی که چک را پیدا می‌کرد (همان حامل یا حمل‌کننده) به سادگی می‌توانست آن را نقد کند، و این مشکلات امنیتی زیادی را به وجود می‌آورد. با قانون جدید الزام ثبت چک صیادی در سامانه «صیاد» بانک مرکزی، این مشکل حل شده‌است. بد نیست بدانید که یکی از تفاوت های چک عادی و چک تضمین شده، این است که چک عادی میتواند توقیف شده یا برگشت بخورد.
-
چک بین بانکی (رمزدار)
چک رمزدار بین بانکی به درخواست مشتری و توسط بانک برای انتقال پول به یک حساب در بانکی دیگر صادر می‌شود. برای صدور این چک، شخص نیازی به داشتن دسته چک شخصی ندارد و صادرکننده آن بانک است. علاوه بر این، مسئولیت مفقودی یا مشکلات احتمالی‌اش هم با بانک صادرکننده خواهد بود. چک بین بانکی حتما باید برای حساب گیرنده باشد و صدور آن در وجه حامل ممنوع است.
-
چک مسافرتی
یک چک قابل اطمینان و معتبر است که توسط بانک صادر شده و وجه آن در هر کدام از شعبههای بانک یا نمایندگان و کارگزاران آن (در هر جایی از کشور) قابل پرداخت است. در واقع اسم «چک مسافرتی» یعنی شما میتوانید در سفر به جای حمل پول از چک مسافرتی استفاده کنید.
-
چک تایید شده
چک تایید شده توسط صاحب حساب جاری در وجه حامل یا یک شخص گیرنده صادر شده و بانک پرداخت وجه را تایید می‌کند (یعنی اطمینان می‌دهد که صادرکننده آن به مقدار وجه چک، پول در حسابش دارد). در ادامه کاربردهای چک تایید شده و تفاوت های چک عادی و چک تایید شده را بیشتر می‌شناسیم.
-
چک تضمین شده
چک تضمین شده توسط بانک صادر شده (به درخواست مشتری) و پرداخت آن توسط بانک تضمین خواهد شد. شما میتوانید با مراجعه به بانکی که در آن حساب دارید، درخواست این چک را بدهید. در ادامه مطلب، تفاوت چک تایید شده و چک تضمین شده را خواهید خواند.
چک تایید شده چیست؟
همان‌طور که از اسم این چک مشخص است، چک تایید شده یک سند بانکی است که بانک به دارنده آن تضمین می‌دهد که پولش قطعا نقد خواهد شد. این چک در هنگام صدور، وجه را در حساب شخص صادرکننده مسدود می‌کند و آن را «فقط به آورنده چک» میپردازد. بنابراین اگر به مقداری که چک می‌کشید پول در حسابتان نداشته باشید، به صورت کلی نمی‌توانید چک تایید شده بکشید. این تضمین در چک بانکی عادی وجود ندارد و به همین دلیل است که خیلی از چک‌ها برگشت خورده و افراد بدهکار بانکی محسوب می‌شوند.
یکی از کاربردهای چک تایید شده پرداخت وجه معاملات بزرگ مثل ملک، ماشین یا مبالغ خیلی بالاست. مبالغی که باید به صورت قطعی و با کمترین میزان چالش پرداخت شوند. اما چک تضمین شده چیست و چه تفاوت‌هایی با تایید شده دارد؟
تفاوت چک تایید شده و چک تضمین شده
اولین تفاوت چک تایید شده و چک تضمین شده، در این است که چک تضمین شده نه توسط خود فرد، بلکه توسط بانک صادر می‌شود. بنابراین درست مثل چک رمزدار، در این نوع انتقال پول هم نیازی نیست که خود فرد دسته چک داشته باشد.
دومین مورد مهم این است که چک تضمینی فقط توسط بانک ملی صادر می‌شود، اما وصول آن در هر بانک دیگری ممکن است. اگر چک را در بانک ملی وصول کنید پرداخت به صورت لحظه‌ای انجام خواهد شد اما در بانک‌های دیگر، این فرایند ممکن است تا یک روز کاری طول بکشد.
همچنین در چک تضمین شده، بانک مبلغ را در حساب فرد مسدود نمی‌کند. اگر جایی اسم «چک تضمینی» را شنیدید، تفاوت آن با چک تضمین شده در همین نکته است. چک تضمینی در واقع چکی است که با صدور آن، مبلغش در یک صندوق خاص نگهداری شده و به دارنده داده می‌شود.
خوب است این نکته را بدانید که در چک‌های تضمین شده، دریافت وجه برای شخص گیرنده توسط بانک تضمین می‌شود و حتی بعد از فوت صادرکننده هم معتبر و قابل وصول است. در واقع چک‌های تضمین شده قابل توقیف یا برگشت نیستند (این هم یکی از تفاوت های چک عادی و چک تضمین شده است).
سوالات متداول
- برای کشیدن چک تضمین شده باید چه شرایطی داشته باشم؟
از آن جایی که چک تضمین شده نیازی به داشتن دسته چک یا میانگین خاصی در حساب ندارد، کافی است برای صدور آن با کارت ملی به بانک مراجعه و فرم مخصوص آن را پر کنید.
- امنیت چک تایید شده بیشتر است یا چک تضمین شده؟
می‌شود گفت که چک تایید شده امنیت بیشتری نسبت به دیگر انواع چک دارد، چون به محض صادر شدن آن مبلغ در حساب مسدود شده و تنها به دارنده چک داده می‌شود.
- تفاوت چک تضمین شده با چک رمزدار چیست؟
چک رمزدار باید حتما در وجه شخص حامل گیرنده تنظیم شود، اما چک تضمین شده را میتوان در وجه حامل هم صادر کرد. همچنین در چک رمزدار، شماره حساب و کد بانک شخص گیرنده باید مشخص باشد.
